ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
ΙΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΝΕΑ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ Ν.Υ. ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ
 
ή δοκιμάστε την προηγμένη αναζήτηση 

Αναλυτική Αναζήτηση
Χρησιμοποιήστε την αναλυτική αναζήτηση με φίλτρα για καλύτερα στοχευμένα αποτελέσματα
ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΝΕΑ
ΣτΕ 25/2012
Αριθμός Απόφασης : 25
'Ετος : 2012
Δικαστήριο : Συμβούλιο της Επικρατείας


 

Αριθμός 25/2012

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Στ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 21 Νοεμβρίου 2011, με την εξής σύνθεση: Θ. Παπαευαγγέλου, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Β. Ραφτοπούλου, Κ. Φιλοπούλου, Σύμβουλοι, Φρ. Γιαννακού, Τ. Βαρουφάκη, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Δ. Λαγός.

Για να δικάσει την από 7 Σεπτεμβρίου 2007 αίτηση:

των: 1) Κ.Σ., Μητροπολίτη ****, κατοίκου **** , οδός ............, αριθ. .., ο οποίος με δήλωση στο ακροατήριο του πληρεξουσίου του δικηγόρου *** (Α.Μ. *** ) παραιτείται από την άσκηση της αιτήσεως και 2) Ιεράς Μητροπόλεως *****, νομίμως εκπροσωπουμένης από τον Μητροπολίτη ****, κατά κόσμο ***., κάτοικο ***, η οποία παρέστη με τον ίδιο ως άνω δικηγόρο, που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

κατά του **** του ****., Αρχιμανδρίτη, ο οποίος παρέστη με τη δικηγόρο **** (Α.Μ. ****), που την διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή οι αναιρεσείοντες επιδιώκουν να αναιρεθεί η υπ’ αριθ. 613/2006 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Φρ. Γιαννακού.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αναιρεσείοντος που παρέστη, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους αναιρέσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και την πληρεξουσία του αναιρεσιβλήτου, η οποία ζήτησε την απόρριψη της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου  κ α ι

Α φ ο ύ  μ ε λ έ τ η σ ε  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε  κ α τ ά  τ ο  Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως έχει κατατεθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. 1870044/2007 ειδικό γραμμάτιο παραβόλου, σειράς Α΄).

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 613/2006 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς, με την οποία απορρίφθηκε έφεση των ήδη αναιρεσειόντων κατά της 408/2003 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιώς. Με την τελευταία αυτή απόφαση είχε γίνει εν μέρει δεκτή η από 8.3.1999 αγωγή του αναιρεσιβλήτου, Ιερομόναχου, και είχε υποχρεωθεί η δεύτερη αναιρεσείουσα Ιερά Μητρόπολη **** , να καταβάλει σ’ αυτόν, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, ποσό 7.423,51 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στις αποδοχές που θα ελάμβανε κατά το χρονικό διάστημα από 1.2.1998 έως 21.1.1999, εάν δεν είχε παυθεί από εφημεριακή θέση, την οποία κατείχε προσωρινώς.

3. Επειδή, ο πρώτος αναιρεσείων Μητροπολίτης **** παραιτήθηκε από την άσκηση της παρούσας με δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου του στο ακροατήριο. Κατ’ ακολουθία, η δίκη πρέπει να καταργηθεί ως προς τον εν λόγω αναιρεσείοντα, σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8), (ΣτΕ 3265/2011, 3521/2009).

4. Επειδή, στο άρθρο 37 του ν. 590/1977 (Α΄ 146) ορίζεται ότι: «1. ... 2. Αι κεναί οργανικαί εφημεριακαί θέσεις πληρούνται μονίμως μεν δι’ εγγάμων πρεσβυτέρων, προσωρινώς δε και δι’ αγάμων, κατά τα ειδικώτερον οριζόμενα δια κανονιστικών αποφάσεων...». Περαιτέρω, στο άρθρο 33 του 2/1970 Κανονισμού της Ιεράς Συνόδου «Περί Ιερών Ναών, Ενοριών και Εφημεριών» (Α΄ 193), ο οποίος εξακολουθεί να έχει εφαρμογή δυνάμει της διατάξεως του άρθρου 67 του ν. 590/1977, ορίζεται ότι: «1. Οι εφημέριοι των Ενοριακών Ναών, οι καταλαμβάνοντες οργανικάς εφημεριακάς θέσεις υπό την έννοιαν του παρόντος Κανονισμού, είναι τακτικοί, διοριζόμενοι υπό του οικείου Αρχιερέως ως ακολούθως: 2. ... 4. Εις την κενήν οργανικήν θέσιν και μέχρι της κατά τον παρόντα Κανονισμόν πληρώσεως αυτής δια τακτικού εφημερίου, ο οικείος Αρχιερεύς τοποθετεί προσωρινόν εφημέριον (άρθρο 46 παρ. 4 Α.Ν. 2200/40). 5. ...», στο δε άρθρο 46 του ίδιου Κανονισμού ορίζονται οι λόγοι για τους οποίους παύεται ο εφημέριος από τη θέση αυτού. Εξάλλου, στο άρθρο 23 του ίδιου ν. 590/1977 ορίζεται ότι με τη χηρεία μητροπολιτικού θρόνου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Πρόεδρος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου αναθέτει την τοποτηρητεία αυτού μέχρι της πληρώσεώς του στον «εκ των ομόρων Μητροπολιτών έχοντα τα πρεσβεία της Αρχιεροσύνης» (παρ. 1) και ότι οι διοριζόμενοι στις χηρεύουσες Μητροπόλεις Τοποτηρητές διεξάγουν μόνον την τρέχουσα υπηρεσία, χωρίς να δικαιούνται να προβαίνουν σε οποιεσδήποτε μεταβολές στα γραφεία, στις Ενορίες, στις Μονές ή στα Ιδρύματα της Μητροπόλεως, εκτός αν πρόκειται για επείγοντα θέματα, οπότε μπορεί ο Τοποτηρητής να προβαίνει σε τέτοιες ενέργειες, «μετά προηγουμένην έγκρισιν της Δ.Ι.Σ. ειδικώς επί εκάστης περιπτώσεως παρεχομένην» (παρ. 2).

5. Επειδή, σύμφωνα με τις διατάξεις των Ιερών Κανόνων (βλ. ιδίως Δ΄ Κανόνα της εν Χαλκηδόνι Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου), οι μοναχοί εγκαταβιώνουν υποχρεωτικά στην Ιερά Μονή της μετανοίας τους, την οποία δεν επιτρέπεται να εγκαταλείπουν παρά μόνον «διά χρείαν αναγκαίαν», κατά την κρίση αποκλειστικά του οικείου μητροπολίτη. Κατ’ ακολουθία, σύμφωνα και με τη ρητή διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 590/1977, περί απαγορεύσεως του διορισμού αγάμων ιερέων (όπως είναι οι ιερομόναχοι) σε θέσεις τακτικών εφημερίων, οι ιερομόναχοι δεν μπορούν να διορισθούν ως τακτικοί εφημέριοι (ΣτΕ 1753/2008, 565/1938 Ολ.). Ενόψει δε της τελευταίας αυτής διατάξεως, ερμηνευομένης υπό το φως και προς το συμφέρον της εκκλησιαστικής τάξεως, η τυχόν επί μακρόν διατηρηθείσα πράξη του οικείου Μητροπολίτη περί τοποθετήσεως ιερομόναχου σε προσωρινή θέση Εφημερίου, δεν εξομοιούται, λόγω της μακράς διάρκειάς της, προς νόμιμο διορισμό τακτικού εφημερίου (πρβλ. ΣτΕ 2210/1951 Ολ.). Εξάλλου, η προπαρατεθείσα διάταξη του άρθρου 46 του 2/1970 Κανονισμού της Ιεράς Συνόδου, περί των λόγων παύσεως του εφημερίου από τη θέση του, αφορά αποκλειστικά στους τακτικούς εφημερίους, οι οποίοι συνδέονται οργανικά με τη θέση στην οποία διορίζονται, και δεν αφορά στους τοποθετούμενους ως προσωρινούς εφημερίους, των οποίων η τοποθέτηση, σιωπώντος του νόμου, δύναται να αρθεί όχι μόνο για τους περιοριστικά αναφερόμενους στο ως άνω άρθρο 46 λόγους, αλλά και για οποιονδήποτε άλλο αποχρώντα λόγο, με πράξη του Αρχιερέα που τους έχει τοποθετήσει (ΣτΕ 1753/2008, 2358/1998, 706/1997, 565/1938 Ολ.). Περαιτέρω, εφόσον η παύση ιερομόναχου από θέση προσωρινού εφημερίου δεν συνιστά, κατά τα ανωτέρω, παύση τακτικού εφημερίου ούτε καν μεταβολή στην ενορία, στην οποία είχε τοποθετηθεί προσωρινά ο ιερομόναχος (πρβλ. ΣτΕ 2210/1951 Ολ.), στην παύση αυτή δύναται, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, να προβεί και ο διορισθείς τοποτηρητής χηρεύοντος θρόνου, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

6. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση, με την 53/3.2.1998 πράξη του τότε Τοποτηρητή της Μητροπόλεως **** Μητροπολίτη *****, παύθηκε ο αναιρεσίβλητος από την εφημεριακή θέση στον Ιερό Ναό *** της ενορίας ****, την οποία κατείχε προσωρινά, ως άγαμος κληρικός, με την περαιτέρω εντολή να περιορισθεί στα καθήκοντά του στην Ιερά Μονή του ****. Κατόπιν τούτου, το Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Μητροπόλεως ****, ενεργώντας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του ως υπηρεσιακό συμβούλιο, αποφάσισε, με την 149/7.3.1998 πράξη του, την διαγραφή του αναιρεσιβλήτου από τις μισθοδοτικές καταστάσεις της Μητροπόλεως **** από 3.2.1998. Με την 408/2003 απόφαση, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιώς, επιληφθέν αγωγής αποζημιώσεως του αναιρεσιβλήτου και εξετάζοντας παρεμπιπτόντως τη νομιμότητα της ανωτέρω πράξεως, έκρινε ότι ο Μητροπολίτης *****, ως Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως *****, δεν είχε την εξουσία να παύσει τον αναιρεσίβλητο από την εφημεριακή θέση, στην οποία είχε τοποθετηθεί έστω και προσωρινά ως άγαμος κληρικός, εκτός εάν, λόγω της συνδρομής επείγουσας περίπτωσης, είχε ειδική για το σκοπό αυτό έγκριση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Εφόσον, όμως, με το 3798/1463/17.12.1997 έγγραφο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος είχε δοθεί ρητή εντολή στον ως άνω Τοποτηρητή να ασκήσει κανονική δίωξη κατά των φερομένων ως ενόχων κληρικών και να διενεργήσει τακτική ένορκη ανάκριση, όχι δε και να παύσει οποιονδήποτε κληρικό, σε βάρος του οποίου θα προέκυπταν επιβαρυντικά στοιχεία, ενώ, εξάλλου, δεν προέκυψε εάν διενεργήθηκε ανάκριση και, σε καταφατική περίπτωση, εάν αυτή είχε κατά τον κρίσιμο χρόνο περατωθεί, έκρινε το Δικαστήριο ότι μη νόμιμα με την προαναφερόμενη πράξη προέβη ο ως άνω Τοποτηρητής, χωρίς να έχει τη σχετική εξουσία, στην παύση του αναιρεσιβλήτου από την ως άνω εφημεριακή θέση και, επομένως, στοιχειοθετείται ευθύνη της Μητροπόλεως ***** προς αποζημίωση του αναιρεσιβλήτου για τη ζημία, την οποία υπέστη από την παράνομη παύση του. Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο υποχρέωσε την αναιρεσείουσα Ιερά Μητρόπολη να καταβάλει στον αναιρεσίβλητο, νομιμοτόκως, ποσό 7.423,51 ευρώ, που αντιστοιχεί στις αποδοχές του από 1.2.1998 (ημερομηνία διαγραφής του από τις οικείες μισθοδοτικές καταστάσεις) έως 21.1.1999. Η κρίση αυτή επικυρώθηκε με την προσβαλλομένη απόφαση, η οποία εκδόθηκε επί εφέσεως των ήδη αναιρεσειόντων. Ειδικότερα, με την προσβαλλομένη απόφαση έγιναν δεκτά τα εξής: «Επειδή, με την κρινόμενη έφεση η εκκαλούσα Ιερά Μητρόπολη **** προβάλλει ότι η εκκαλουμένη έσφαλε και πρέπει να εξαφανιστεί γιατί η παύση του εφεσιβλήτου από την εφημεριακή θέση της ενορίας του *****, την οποία κατείχε προσωρινώς, είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η απομάκρυνση αυτού από τη θέση αυτή επιβαλλόταν προς διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος της τοπικής Eκκλησίας, λόγω των σκανδάλων που είχε προκαλέσει στην τοπική Εκκλησία και την κοινότητα της νήσου των Κυθήρων, τα οποία είχαν οξύνει την τοπική κοινωνία μέχρι του σημείου να προκληθεί πανελλήνιος θόρυβος και να απειληθούν ζωές του πληρώματος της Εκκλησίας, καθώς και καταλήψεις Ιερών Ναών και Μονών και ως εκ τούτου είχε τρωθεί το κύρος της τοπικής Εκκλησίας, αλλά και της Εκκλησίας της Ελλάδος και, περαιτέρω, η παύση αυτού έλαβε χώρα κατόπιν της 3798/1463/ 17.12.1997 ρητής εντολής της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, επιπλέον δε ο Μητροπολίτης είχε την εξουσία να παύσει τον προσωρινώς τοποθετηθέντα εφημέριο για οποιονδήποτε αποχρώντα λόγο πέραν των λόγων που αναφέρονται περιοριστικώς στο άρθρο 46 του Κανονισμού 2/1970 ‘περί Ιερών Ναών και Εφημεριών’. Ο λόγος αυτός (αναφέρεται, στη συνέχεια, στην προσβαλλόμενη απόφαση) πρέπει να απορριφθεί, κατά το πρώτο σκέλος του, ως αβάσιμος γιατί, εφόσον συνέτρεχε επείγουσα περίπτωση για την παύση του εφεσιβλήτου από την εφημεριακή θέση που είχε τοποθετηθεί προσωρινώς, ο Τοποτηρητής Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως ****, ο οποίος, κατά τις κείμενες διατάξεις και την ερμηνεία τους ... δεν είχε την εξουσία να προβεί σε οποιεσδήποτε μεταβολές στις ενορίες, τέτοια δε μεταβολή αποτελεί και η παύση εφημερίου, παρά μόνον αν συντρέχει επείγουσα περίπτωση προς τούτο, έπρεπε πριν προβεί στην παύση του εφεσιβλήτου να έχει την ειδική έγκριση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Το 3798/1463/17.12.1997 έγγραφο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, με το οποίο δίνεται ρητή εντολή στον ανωτέρω Τοποτηρητή να ασκήσει κανονική δίωξη κατά των φερομένων ως ενόχων κληρικών και να διενεργήσει τακτική ένορκη ανάκριση, όχι δε και να παύσει οποιονδήποτε κληρικό σε βάρος του οποίου θα προέκυπταν επιβαρυντικά στοιχεία, δεν καλύπτει τις απαιτήσεις του νόμου για παροχή προηγούμενης ειδικής εγκρίσεως από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, η οποία αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας εκδόσεως της πράξεως παύσεως εφημερίου από Τοποτηρητή Μητροπολίτη. Περαιτέρω, επί εσφαλμένης προϋποθέσεως ερείδεται ο προεκτιθέμενος λόγος κατά το δεύτερο σκέλος του και πρέπει γι’ αυτό να απορριφθεί, γιατί στην προκείμενη περίπτωση στην παύση του εφεσιβλήτου προέβη ο Τοποτηρητής Μητροπολίτης και όχι ο Μητροπολίτης που τον είχε τοποθετήσει προσωρινώς στην εφημεριακή θέση...».

7. Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η προπαρατεθείσα κρίση του Διοικητικού Εφετείου δεν είναι νόμιμη. Και τούτο, διότι, εφόσον η παύση του αναιρεσιβλήτου ιερομόναχου από τη θέση εφημερίου, που κατείχε προσωρινά, δεν συνιστά, κατά τα προεκτεθέντα, ούτε παύση τακτικού εφημερίου ούτε καν μεταβολή στην οικεία ενορία, η πράξη αυτή αρμοδίως εξεδόθη από τον Τοποτηρητή Μητροπολίτη της Ιεράς Μητροπόλεως ****, μη απαιτουμένης στην περίπτωση αυτή προηγουμένης ειδικής εγκρίσεως από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο. Επομένως, για το λόγο αυτό, βασίμως προβαλλόμενο, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινομένη αίτηση αναιρέσεως, αποβαινούσης αλυσιτελούς της εξετάσεως των λοιπών προβαλλομένων λόγων αναιρέσεως.

8. Επειδή, αναιρουμένης της προσβαλλομένης αποφάσεως, η υπόθεση, η οποία χρειάζεται διευκρίνιση ως προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο δικάσαν Δικαστήριο για νέα νόμιμη κρίση.

Διά ταύτα

Κηρύσσει τη δίκη κατηργημένη ως προς τον πρώτο αναιρεσείοντα, Μητροπολίτη ****.

Δέχεται την υπό κρίση αίτηση ως προς τη δεύτερη αναιρεσείουσα Ιερά Μητρόπολη ****.

Αναιρεί την 613/2006 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση, κατά τα εις το αιτιολογικό.

Διατάσσει την επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου και

Επιβάλλει στον αναιρεσίβλητο τη δικαστική δαπάνη της αναιρεσείουσας Ιεράς Μητροπόλεως ****, η οποία ανέρχεται στο ποσό των εννιακοσίων είκοσι (920) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 5 Δεκεμβρίου 2011

Ο Προεδρεύων Σύμβουλος      Ο Γραμματέας

 

Θ. Παπαευαγγέλου       Δ. Λαγός    

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 9ης Ιανουαρίου 2012.

Ο Προεδρεύων Σύμβουλος       Η Γραμματέας

 

Θ. Παπαευαγγέλου         Δ. Κατσάνη

για τον "ΒΑΛΣΑΜΩΝ" συνδέσεις επικοινωνία συχνές ερωτήσεις όροι χρήσης Copyright © - Web Site by WeC.O.M.