Αριθμός 4103/2005

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Δ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του την 1η Ιουνίου 2004 με την εξής σύνθεση : Μ. Βροντάκης, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ' Τμήματος, Δ. Πετρούλιας, Π. Κοτσώνης, Γ. Παπαγεωργίου, Α. Χριστοφορίδου, Σύμβουλοι, Α. Παπαδημητρίου, Μ. Σωτηροπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α. Τριάδη, Γραμματέας του Δ΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 20 Σεπτεμβρίου 2001 αίτηση :

του Μητροπολίτου Ζιχνών και Νευροκοπίου Σπυρίδωνος Κ., κατοίκου εν ζωή Νέας Ζίχνης Σερρών, ο οποίος απεβίωσε και τη δίκη συνεχίζει ο έχων έννομο συμφέρον νέος Μητροπολίτης Ζιχνών και Νευροκοπίου Ιερόθεος κατά κόσμον Θ. Τ., ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Θεόδωρο Ασπρογέρακα-Γρίβα (Α.Μ. 17331), που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο οποίος παρέστη με την Μ. Α., Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

και κατά του παρεμβαίνοντος Χ. Α. Μ., κατοίκου Γ. Ν. Σερρών, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Παναγιώτη Μπιτσάξη (Α.Μ. 9221), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ' αριθ. Α3/63/22.6.2001 απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Παρέδρου Μ. Σωτηροπούλου.Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του συνεχίζοντος τη δίκη Mητροπολίτου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο του παρεμβαίνοντος και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ  μ ε λ έ τ η σ ε  τ α  σ χ ε τ ι κ ά  έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε  κ α τ ά  τ ο  Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το παράβολο (έντυπα παραβόλου 1693883, 9577123/2001).

2. Επειδή, ζητείται η ακύρωση της απόφασης Α3/63/22.6.2001 του Γενικού Διευθυντή Θρησκευμάτων του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την οποία χορηγήθηκε άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ευκτηρίου οίκου των «Χριστιανών Μαρτύρων του Ιεχωβά» σε αίθουσα κτηρίου, στο Γ., επί της επαρχιακής οδού Γ. Νομού Σερρών.

3. Επειδή, παραδεκτώς παρεμβαίνει υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ο Χρ. Μ., από τον οποίον θα γίνεται, όπως αναφέρεται στην προσβαλλομένη πράξη, η δογματική διαποίμανση των πιστών οι οποίοι ζητούν την άδεια.

4. Επειδή, η υπόθεση εισάγεται ενώπιον της επταμελούς σύνθεσης του Δ΄ Τμήματος μετά την παραπεμπτική απόφαση 1411/2003.5. Επειδή, το άρθρο 31 παρ. 1 του π.δ. 18/89 (Α΄ 8) ορίζει ότι : «Αν πεθάνει ο ιδιώτης που άσκησε το ένδικο μέσο . . ., η δίκη καταργείται, εκτός αν έως τη συζήτηση οποιοσδήποτε που νομιμοποιείται ζητήσει τη συνέχιση της δίκης, με δήλωσή του που κατατίθεται στη Γραμματεία ή και προφορικά στο ακροατήριο.6. Επειδή, ο αιτών Μητροπολίτης απεβίωσε στις 31.7.2003 και με προεδρικό διάταγμα από 30.5.2003 (ΦΕΚ ν.π.δ.δ. 134/12.6.2003) είχε ήδη αναγνωρισθεί και καταστεί Μητροπολίτης της Ιεράς Μητρόπολης Ζ. και Νευροκοπίου ο Μητροπολίτης Ι. Τ., ο οποίος με δήλωσή του, κατατεθείσα στις 10.11.2003, ζητεί τη συνέχιση της δίκης, κατά το άρθρο 31 παρ. 1 του π.δ. 18/89. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη δήλωση αυτή, ο νέος Μητροπολίτης επικαλείται ότι έχει διαδεχθεί στο αξίωμα του Μητροπολίτη τον αποβιώσαντα αιτούντα και ότι έχει ταυτόσημο με αυτόν έννομο συμφέρον. Περαιτέρω, με υπόμνημα που κατέθεσε εντός της προθεσμίας που του χορηγήθηκε προς τούτο κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ενώπιον της επταμελούς σύνθεσης, προβάλλει ότι νομιμοποιείται να συνεχίσει τη δίκη σύμφωνα με το άρθρο 29 του ν. 590/77 (Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας, ΦΕΚ Α΄ 146), κατά το οποίο έκαστος Μητροπολίτης, ως Εκκλησιαστική Αρχή της Μητρόπολης, ασκεί εντός της περιφέρειας της Μητρόπολης την υπό των Ιερών Κανόνων, των εκκλησιαστικών διατάξεων και των νόμων εν γένει της Πολιτείας προβλεπόμενη εξουσία και, συνεπώς, οφείλει να μεριμνά «για την προστασία του ποιμνίου του από αιρέσεις και κακοδοξίες».

7. Επειδή, μόνη η διαδοχή στην ιδιότητα και το διοικητικό και εκκλησιαστικό αξίωμα του Μητροπολίτη, στα οποία είχε στηρίξει το έννομο συμφέρον του ο Μητροπολίτης Σ. Κ., αποβιώσας μετά την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης, δεν δικαιολογεί, κατ' άρθρο 31 παρ. 1 του π.δ. 18/89, τη συνέχιση της δίκης από το νέο Μητροπολίτη Ζ. και Νευροκοπίου. Εξάλλου, ο νέος Μητροπολίτης δεν νομιμοποιείται προς συνέχιση της δίκης κατ' επίκληση του προαναφερθέντος άρθρου 29 του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδας, διότι, με τη διάταξη αυτή, οι Μητροπολίτες αναγνωρίζονται γενικώς ως Εκκλησιαστική Αρχή και έχουν δικαίωμα εποπτείας στην εκκλησιαστική περιφέρειά των, ενώ δεν τους απονέμεται από διάταξη νόμου συγκεκριμένη αρμοδιότητα άσκησης ενδίκων βοηθημάτων κατά της κρατικής άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ευκτηρίων οίκων ετεροδόξων και ετεροθρήσκων. Σε κάθε δε περίπτωση, το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν μπορεί να ερευνήσει εάν οι ιεροί εκκλησιαστικοί κανόνες μπορούν να δικαιολογήσουν τη συνέχιση της δίκης, δεδομένου ότι, δυνάμει του Συντάγματος, τα Δικαστήρια εφαρμόζουν το Σύνταγμα και τους νόμους του Κράτους. Ενόψει των ανωτέρω, εφόσον την αίτηση ακυρώσεως άσκησε ατομικώς ο Μητροπολίτης, ως φυσικό πρόσωπο και όχι η Ιερά Μητρόπολη ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ο διάδοχος του φυσικού προσώπου στην ιδιότητα του Μητροπολίτη, ο οποίος άλλωστε είχε καταστεί Μητροπολίτης προ του θανάτου του αιτούντος, δεν δύναται να συνεχίσει τη δίκη. Συντρέχει, συνεπώς, περίπτωση κατάργησης της δίκης, σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 1 του π.δ. 18/89. Μειοψήφησε ο Σύμβουλος Γ. Π., ο οποίος διετύπωσε την ακόλουθη γνώμη : Την συνέχιση της δίκης, σε περίπτωση θανάτου του αιτούντος, μπορεί να ζητήσει, κατά το άρθρο 31 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, όχι μόνο ο καθολικός διάδοχος αυτού (πρβλ. Σ.Ε. 1520/1973 κ.ά.) αλλά «οποιοσδήποτε που νομιμοποιείται». Εξ άλλου, ο Μητροπολίτης δεν έχει μόνο την νομική ιδιότητα του οργάνου (ή, κατ' άρθρον 29 ν. 590/1977, της «Εκκλησιαστικής Αρχής») του νομικού προσώπου της Μητροπόλεως, αλλά και την, αμιγώς εκκλησιαστική, ιδιότητα του επισκόπου εκείνου που έχει, βάσει ιερών κανόνων, την ποιμαντική ευθύνη των ορθοδόξων χριστιανών συγκεκριμένης περιφερείας (αντίστοιχη της ευθύνης του επικεφαλής οιασδήποτε θρησκευτικής κοινότητος, βάσει των ιδίων αυτής κανόνων). Έτσι, ο αιτών, εν προκειμένω, δεν θίγεται από την προσβαλλομένη πράξη, εν όψει του περιεχομένου της, ούτε ως ιδιώτης, φορέας ιδιωτικών δικαιωμάτων (υποκείμενος σε κληρονομική διαδοχή), ούτε ως όργανο του νομικού προσώπου της Μητροπόλεως, αλλά υπό την προπεριγραφείσα, αμιγώς εκκλησιαστική, ιδιότητά του (η οποία, μάλιστα, στο δικόγραφο της κρινομένης αιτήσεως προτάσσεται του ονόματος του αιτούντος ως φυσικού προσώπου). Δεδομένου δε ότι η εκ της προσβαλλομένης πράξεως βλάβη για τους ορθοδόξους χριστιανούς της μητροπολιτικής περιφερείας Ζ. και Νευροκοπίου είναι διαρκής, «νομιμοποιείται», μετά τον θάνατο του αιτούντος, να ζητήσει, κατ' άρθρ. 31 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, την συνέχιση της δίκης για την ακύρωση της εν λόγω πράξεως, ο εκλεγείς στην θέση του αιτούντος Μητροπολίτης Ζ. και Νευροκοπίου Ι. (κατά κόσμον Δ. Τ.), έχων ταυτόσημο προς τον προκάτοχό του έννομο συμφέρον τούτο δε, ανεξαρτήτως της δυνατότητος ερμηνείας της κρινομένης αιτήσεως ως ασκουμένης από το νομικό πρόσωπο της Μητροπόλεως (πρβλ. Σ.Ε. 3127/1988).

Δ ι α  τ α ύ τ α

Καταργεί τη δίκη. Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 13 Οκτωβρίου 2004 και στις 24 Μαρτίου 2005

Ο Πρόεδρος του Δ΄ Τμήματος Μ. Βροντάκης Η Γραμματέας του Δ΄ Τμήματος Α. Τριάδη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 6ης Δεκεμβρίου 2005.

Η Προεδρεύουσα Αντιπρόεδρος Α. Τσαμπάση Η Γραμματέας Ιω. Παπαχαραλάμπους