Αριθμός 2017/1997

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Δ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 19 Νοεμβρίου 1996 με την εξής σύνθεση : Χρ. Φατούρος, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ' Τμήματος, Π. Παραράς, Γ. Ανεμογιάννης, Σύμβουλοι, Μ. Βηλαράς, Ο. Ζύγουρα, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Μ.Καλαντζής, Γραμματέας του Δ Τμήματος.Α.

Γ ι α  να δικάσει την από 23 Ιουνίου 1992 αίτηση :

τ ο υ Κ. Β., κατοίκου Βουλιαγμένης Αττικής οδός Ε. αρ. 3, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Δ.Π. (Α.Μ. 2448), που τον διόρισε στο ακροατήριο,

κ α τ ά  του Δήμου Βουλιαγμένης, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Ν. Σ.(Α.Μ. 1804), που τον διόρισε με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής,

κ α ι κατά της παρεμβαίνουσας ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία Δ. Ράπτης - Κ. Κάβουρας Ο.Ε. που εδρεύει στην Αθήνα, οδός Κ. αρ. 5, η οποία παρέστη με το δικηγόρο Μ. Β. (Α.Μ. 747), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ7 αριθ. 6/1992 οικοδομική άδεια της Νομαρχίας Πειραιά του Πολεοδομικού Γραφείου Δήμου Βουλιαγμένης και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Β. Γ ι α να δικάσει την από 1 Δεκεμβρίου 1993 αίτηση:

τ ο υ  Κ. Β. 7 κατοίκου ΒουλιαγμένηςΑττικής οδός Ε. αρ. 3, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Δ.Π. (Α.Μ. 2448), που τον διόρισε στο ακροατήριο,

κ α τ ά του Δήμου Βουλιαγμένης, ο οποίος δενπαρέστη,

κ α ι  κατά της παρεμβαίνουσας ομόρρυθμης εταιρείαςμε την επωνυμία Δ. Ρ.- Κ. Κ.Ο.Ε.", που εδρεύει στην Αθήνα οδός Κ. αρ. 5, η οποία παρέστη με το δικηγόρο Μ.Β. (Α.Μ. 747), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί : α)η υπ' θ. 17/1993 αναθεώρηση της υπ' αριθ. 6/1992 οικοδομικής αδείας του Πολεοδομικού Γραφείου Δήμου Βουλιαγμένης, β) η υπ' αριθ. 6361/869/12.10.1993 πράξη συνεχίσεως των οικοδομικών εργασιών, βάσει της άνω πληττομένης αναθεωρήσεως, γ) το υπ' αριθ. 39/29.10.1993 πρακτικό της ΕΠΑΕ Αργυρουπόλεως, δ) το από 25.11.1993 πρακτικό της ΕΠΑΕ Αργυρουπόλεως και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Γ. Γ ι α να δικάσει την από 31 Οκτωβρίου 1995 αίτηση:

τ ο υ  Κ. Β., κατοίκου Βουλιαγμένης Αττικής, οδός Ε. αρ. 3, ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Δ. Π. (Α.Μ. 2448), που τον διόρισε στο ακροατήριο,

κ α τ ά  του Δήμου Βουλιαγμένης, ο οποίος δενπαρέστη,

κ α ι  κατά της παρεμβαίνουσας ομόρρυθμης εταιρείαςμε την επωνυμία Δ. Ρ.- Κ.Κ. Ο.Ε. που εδρεύει στην Αθήνα, οδός Κ. αρ. 5, η οποία παρέστη με το δικηγόρο Μ. Β. (Α.Μ. 747), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ αριθ. 1/1995 αναθεώρηση της υπ αριθ. 6/1992 οικοδομικής άδειας του Πολεοδομικού Γραφείου Δήμου Βουλιαγμένης, όπως ενημερώθηκε από 8.6.1992 και στη συνέχεια αναθεωρήθηκε με την υπ' αριθ. 17/1993 αναθεώρηση της ίδιας υπηρεσίας και κάθε άλλη σχετικήπράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας Παρέδρου Ο. Ζύγουρα. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνουν δεκτές οι αιτήσεις, τους πληρεξούσιους της παρεμβαίνουσας εταιρείας και του Δήμου, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή τους.Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σεδιάσκεψη σε αίθουσα του Δικαστηρίου κ α ι,

Α φ ο ύ  μ ε λ έ τ η σ ε  τ α  σ χ ε τ ι κ  ά  έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε  κ α τ ά  τ ο ν  ν ό μ ο

Επειδή διά την πρώτην των υπό κρίσιν αιτήσεων κατεβλήθησαν τα κατά νόμον τέλη (διπλότυπα εισπράξεως Δ.Ο.Υ. Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών υπ' αριθ. 508736 και 508737 έτους 1992) και το παράβολον (ειδικά δελτία παραβόλου υπ' αριθ. 1914687 και 4112936 έτους 1992). Διά την δευτέραν των υπό κρίσιν αιτήσεωνκατεβλήθησαν τα κατά νόμον τέλη (διπλότυπα εισπράξεως Δ.Ο.Υ. Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών υπ' αριθ. 5648238 και 5648239 έτους 1993) και το παράβολον (ειδικά δελτία παραβόλου υπ' αριθ. 1677289 και 5103549 έτους 1993). Τέλος και διά την τρίτην των υπό κρίσιν αιτήσεων κατεβλήθησαν τα κατά νόμον τέλη (διπλότυπα εισπράξεως Δ.Ο.Υ. Δικαστικών Εισπράξεων Αθηνών υπ' αριθ. 2910915 και 2910914 έτους 1995) και το παράβολον (ειδικά δελτία παραβόλου υπ' αριθ.2133443 και 6569183 έτους 1995).

Επειδή εν προκειμένω, όπως προκύπτει εκ του φακέλλου της υποθέσεως, διά της 6/1992 οικοδομικής αδείας του Πολεοδομικού Γραφείου του Δήμου Βουλιαγμένης επετράπη εις την εταιρείαν "Δ. Ρ.- Κ. Κ. Ο.Ε., η ανέγερσις συγκροτήματος τεσσάρων κατοικιών με υπόγειον εις ακίνητον επί των οδών Μ. και Ε. εις το Ο.Τ. 74 εις την Βουλιαγμένην. Επηκολούθησαν ενημερώσεις του φακέλλου της ως άνω οικοδομικής αδείας η οποία εν συνεχεία ανεθεωρήθη αρχικώς μεν διά της 17/1993 (από 30.9.1993) ακολούθως δε διά της 1/1995 (από 24.2.1995) πράξεως αναθεωρήσεως του Πολεοδομικού Γραφείου του Δήμου Βουλιαγμένης. Ειδικώτερον η διά της 17/1993 πράξεως αναθεώρησις της αδείας εχώρησεν αφ' ενός μεν εν όψει διορθώσεως του τοπογραφικού διαγράμματος της αδείας εν σχέσει προς την επιφάνειαν και τα όρια του οικοπέδου, εις το οποίον αφεώρα η άδεια κατόπιν εκθέσεως πραγματογνωμοσύνης του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (2852/3.3.1993) και διορθωτικής πράξεως συμβολαίου (1906/3.3.1993), αφ' ετέρου δε διά την ενσωμάτωσιν εις την κάλυψιν και τον συντελεστήν δομήσεως μικρών τμημάτων ημιϋπαιθρίων χώρων, άνευ μεταβολής του περιγράμματος της οικοδομής ή των υψομέτρων, τομών και όψεων. Κατόπιν ενεργειών (καταγγελιών και λοιπών αναφορών προς την Διοίκησιν) του αιτούντος, ο οποίος ημφεσβήτει την ορθότητα των ληφθέντων υπ' όψιν κατά την έγκρισιν της διαμορφώσεως του εδάφους του οικοπέδου στοιχείων, επελήφθη η οικεία ΕΠΑΕ (πρακτικά από 29.10.1993 και 25.11.1993 της ΕΠΑΕ του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρουπόλεως, η οποία ενέκρινεν τας προβλεπομένας διαμορφώσεις) και το Σώμα Ελεγκτών Δημοσίας Διοικήσεως. Εν συνεχεία, κατόπιν παραπομπής εις αυτήν των σχετικών ζητημάτων από τον Υπουργόν Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (13225/σχ.1852/94 Γραφείου Υπουργού/12.4.1994 έγγραφον Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ΔημοσίωνΈργων) επελήφθη η Β'βάθμιος ΕΠΑΕ της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής (πρακτικά από 21.12.1994, 11.1.1995 και 18.1.1995, διά των οποίων ενεκρίθησαν αι γενόμεναι διαμορφώσεις). Εν συνεχεία εξεδόθη η 1/1995 πράξις αναθεωρήσεως της ως άνω οικοδομικής αδείας. Η αναθεώρησις αυτή εχώρησεν εν όψει και των ως άνω γνωμοδοτήσεων της Β'βαθμίου ΕΠΑΕ και εις συμμόρφωσιν προς υποδείξεις γενομένας διά του 923/ΦΠ/94/σχετ.817/94, 810/94, 809/94, 798/94, 620,506, 452/6.2.1995 εγγράφου της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής. Είχεν δε ως αντικείμενον μικράς τροποποιήσεις της αρχιτεκτονικής μελέτης, άνευ τροποποιήσεως του περιβάλλοντος χώρου, του περιγράμματος της οικοδομής, του πραγματοποιουμένου συντελεστού δομήσεως και του πραγματοποιουμένου συντελεστού όγκου. Ελήφθη δε υπ' όψιν κατά την ανασύνταξιν της αρχιτεκτονικής μελέτης διά την εν λόγω αναθεώρησιν και η 1255/5.4.1994 βεβαίωσις των Οικονομικών Υπηρεσιών της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος εν σχέσει προς τα όρια του μεταβιβασθέντος εκ μέρους της το έτος 1940 εις απώτερον δικαιοπάροχον της αιτούσης επιδίκου ακινήτου.Επειδή ήδη διά της πρώτης των υπό κρίσιν αιτήσεων ζητείται η ακύρωσις της 6/1992 οικοδομικής αδείας του Πολεοδομικού Γραφείου του Δήμου Βουλιαγμένης.

Δια της δευτέρας των υπό κρίσιν αιτήσεων ζητείται η ακύρωσις α) της 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως της ως άνω οικοδομικής αδείας, β) της 6361/869/12.10.1993πράξεως συνεχίσεως των οικοδομικών εργασιών εν όψει της ως άνω πράξεως αναθεωρήσεως της οικοδομικής αδείας 6/1992, γ) του 39/29.10.1993 πρακτικού της ΕΠΑΕ του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρουπόλεως και δ) του από 25,11.1993 πρακτικού της ιδίας ΕΠΑΕ.

Δια της τρίτης δε των υπό κρίσιν αιτήσεων ζητείται η ακύρωσις της ως άνω 1/1995 πράξεως αναθεωρήσεως.Επειδή αι πρώτη και δευτέρα των υπό κρίσιν αιτήσεων φέρονται προς συζήτησιν κατόπιν των 1457/1996 και 1458/1996 αναβλητικών αποφάσεων του Τμήματος, διά των οποίων ανεβλήθη αντιστοίχως η εκδίκασις των ως άνω αιτήσεων προκειμένου να αντιμετωπισθούν από κοινού αι ως άνω τρεις αιτήσεις ακυρώσεως, αιοποίαι είναι συνεκδικαστέαι λόγω προφανούς συναφείας.

Επειδή απαραδέκτως, ως στερούμεναι εκτελεστότητος, προσβάλλονται διά της δευτέρας των υπό κρίσιν αιτήσεων α) η 6361/869/12.10.1993 πράξις συνεχίσεως των οικοδομικών εργασιών, αποτελούσα πράξιν εκτελέσεως της ως άνω 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως και β) τα 39/29.10.1993 και από 25.11.1993 πρακτικά της ΕΠΑΕ του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρουπόλεως, έχοντα χαρακτήραγνωμοδοτήσεως.

Επειδή παραδεκτώς και μετ' εννόμου συμφέροντος ασκεί τας υπό κρίσιν αιτήσεις ο αιτών φερόμενος ως ιδιοκτήτης ακινήτου εις την οδόν Ε. αρ. 3 εις Βουλιαγμένην, ομόρου προς το ακίνητον εις το οποίον αφορούν αι προσβαλλόμεναι πράξεις. Αν και κατά την άποψιν του Συμβούλου Π. Παραρά, δεν προκύπτει εν προκειμένω ύπαρξις εννόμου συμφέροντος του αιτούντος προςάσκησιν των υπό κρίσιν αιτήσεων δεδομένου ότι δεν προβάλλεται συγκεκριμένως διά των δικογράφων εις τι συνίσταται η προκαλουμένη εις το ακίνητόν του βλάβη εκ της ανεγέρσεως της κατά τας προσβαλλομένας πράξεις οικοδομής.

Επειδή παραδεκτώς και μετ" εννόμου συμφέροντος ασκούνται υπό της εταιρείας Δ. Ρ.- Κ. Κ. Ο.Ε. παρεμβάσεις υπέρ του κύρους των προσβαλλομένων πράξεων, διά τριών αντιστοίχων προς τας ασκηθείσας αιτήσεις ακυρώσεως δικογράφων παρεμβάσεως.

Επειδή εν όψει του περιεχομένου της 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως της 6/1992 οικοδομικής αδείας και των δι' αυτής επερχομένων τροποποιήσεων (αλλαγή τοπογραφικού, μεταβολή πραγματοποιουμένου συντελεστού δομήσεως - πρβλ. την συνοδεύουσαν την ως άνω 17/1993 πράξιν αναθεωρήσεως τεχνικήν έκθεσιν τουπολ. μηχανικού Κ. Κ.) η ως άνω πράξις αναθεωρήσεως αντικατέστησεν την 6/1992 οικοδομικήν άδειαν, καθ' ο μέρος πλήττεται αύτη διά της πρώτης των υπό κρίσιν αιτήσεων πλην του μέρους το οποίον αφορά εις την κατασκευήν της στέγης. Εν σχέσει προς την ρύθμισιν αυτήν προβάλλεται ότι διά της προσβαλλομένηςπράξεως προβλέπεται κατασκευή μεταλλικής στέγης και ψευδοροφής κατά παράβασιν των κειμένων διατάξεων. Ο λόγος αυτός, ανεξαρτήτως της αοριστίας του, είναι απορριπτέος, εφ' όσον εκ των κειμένων και διεπουσών την δόμησιν εις την επίδικον περιοχήν διατάξεων δεν προβλέπεται ιδιαίτερος τρόπος κατασκευής τηςστέγης των οικοδομών βλ. 436158/7/28.8.1990 (φ. 452 τ.Δ') απόφασιν Νομάρχου Πειραιώς - άρθρο 16 παρ. 1 εδ. γ' ΓΟΚ/85 - Κτιριοδομικό Κανονισμό. Κατά τα λοιπά δε εξέλιπεν το αντικείμενον της διά της πρώτης των υπό κρίσιν αιτήσεων ανοιγείσης δίκης η οποία συνεπώς, πρέπει να καταργηθή κατ' άρθρο 32 παρ. 2 του ν.δ. 170/1973 (φ. 229 τ.Α'), ως αντικατεστάθη δι' άρθρου 3 παρ. 1 του ν. 1470/1984 (φ. 112 τ.Α'), ήδη άρθρο 32 παρ. 2 του π.δ. 18/1989 (φ. 8 τ.Α') δεδομένου ότι ο αιτών δεν επικαλείται ιδιαίτερον έννομον συμφέρον προς συνέχισίν της.

Επειδή εξ άλλου, και η διά της δευτέρας των υπό κρίσιν αιτήσεων ανοιγείσα δίκη πρέπει να καταργηθή εν μέρει, δεδομένου ότι διά της 1/1995 πράξεως αναθεωρήσεως, η οποία προσβάλλεται διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων, αντικατεστάθη η δι' αυτής προσβαλλομένη 17/1993 πράξις αναθεωρήσεως, καθ' ο μέρος αφορά εις τας δι" αυτής γενομένας ρυθμίσεις εν σχέσει προς την διαμόρφωσιν του περιβάλλοντος χώρου και τα ληφθέντα υπ' όψιν όρια του ακινήτου της παρεμβαινούσης εν όψει της επακολουθησάσης γέας ερεύνης των ζητημάτων αυτών από την Διοίκησιν (Β'βάθμιον ΕΠΑΕ Διεύθυνσιν Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής, Πολεοδομικό Γραφείο Δήμου Βουλιαγμένης). Είναι δ' ως εκ τούτου απορριπτέοι οι διά της αιτήσεως αυτής προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως, διά των οποίων αμφισβητείται η νομιμότης των σχετικών προς τα ανωτέρω ζητήματα ρυθμίσεων της 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως. Εξ άλλου, διά της αιτήσεως αυτής,προβάλλονται περαιτέρω και λόγοι ακυρώσεως, διά των οποίων αμφισβητείται η νομιμότης της τοποθετήσεως των υπογείων της επιδίκου οικοδομής. Δεδομένου, όμως, ότι η κατασκευή του συνόλου των υπογείων χώρων της οικοδομής προεβλέπετο εις την αρχικήν 6/1992 οικοδομικήν άδειαν (βλ. 2641/445/11.5.1994 έγγραφον ΓραφείουΠολεοδομίας Δήμου Βουλιαγμένης) και δεν επήλθον τροποποιήσεις των σχετικών ρυθμίσεων διά της 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως, απαραδέκτως προβάλλονται οι λόγοι αυτοί, εφ' όσον δεν πλήττουν ρυθμίσεις αυτής ταύτης της προσβαλλομένης διά της αιτήσεως αυτής 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως και δεν είχον προβληθή διάτης κατά της 6/1992 οικοδομικής αδείας, ασκηθείσης αιτήσεως ακυρώσεως.

Επειδή κατά ταύτα αποβαίνει περαιτέρω εξεταστέα η τρίτη των υπό κρίσιν αιτήσεων.

Επειδή εις το άρθρον 2 παρ. 16 του ΓΟΚ/1985 (ν. 1577/1985 - φ. 210 τ.Α') ορίζεται : οριστική στάθμη εδάφους, οικοπέδου ή γηπέδου είναι η στάθμη του εδάφους όπως διαμορφώνεται οριστικά, σύμφωνα με το νόμο, με εκσκαφή, επίχωση ή επίστρωση εις δε το άρθρον 17 παρ. 1 του ΓΟΚ ορίζεται : «Στους ακάλυπτους χώρους του οικοπέδου επιτρέπεται η μερική εκσκαφή ή επίχωση του εδάφους για την προσαρμογή του κτιρίου σε αυτό με την προϋπόθεση ότι σε κανένα σημείο η οριστική στάθμη του εδάφους δεν θα ευρίσκεται ψηλότερα ή χαμηλότερα από 1,50 μ. από τη φυσική στάθμη. Μεγαλύτερη επέμβαση στο έδαφος επιτρέπεται ύστερα από γνωμοδότηση της ΕΠΑΕ. Επίσης, επιτρέπεται να κατασκευάζονται έργα, όπως..». Εξ άλλου εις το άρθρον 3 παρ. 1 του ΓΟΚ/85, όπως έχει τροποποιηθή διά του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 1772/1988 (φ. 91 τ.Α7) υπό τον τίτλο πολεοδομικός και αρχιτεκτονικός έλεγχος προβλέπονται τα του ελέγχου των οικοδομών και ορίζεται : «1. Κάθε κτίριο ή εγκατάσταση πρέπει α) ως προς τη σχέση και τη σύνθεση των όγκων τις όψεις και τα εν γένει ορατά τμήματά του να ικανοποιεί τις απαιτήσεις της αισθητικής, τόσο ως μεμονωμένο κτίριο ή εγκατάσταση, όσο και σε σχέση με το οικοδομικό τετράγωνο, β) να εντάσσεται στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον Ο έλεγχος αυτός ασκείται επί τη βάσει της αδείας οικοδομής, η οποία συνοδεύεταιαπό αιτιολογημένην έκθεσιν του μελετητού μηχανικού εις το στάδιον της θεωρήσεως των σχεδίων του προελέγχου ή εις το στάδιον χορηγήσεως της αδείας οικοδομής. Κατά των αποφάσεων της ΕΠΑΕ χωρεί ένστασις η οποία, κατ' άρθρον 3 παρ. 1 του ν.1577/1985 (1 παρ. 1 ν. 1772/1988), ασκείται από τον αυτόν που ζητεί την άδειαν οικοδομής».

Επειδή εξ άλλου, διά της 31252/1530/20/21.5.1987 αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων με τίτλον Σύσταση, σύνθεση και λειτουργία Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ)11 (φ. 482 τ.Δ'),προβλέπεται η σύστασις Πρωτοβαθμίων Επιτροπών Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (άρθρον 1 παρ. 1) και καθορίζονται αι αρμοδιότητες των μεταξύ των οποίων και η άσκησις ελέγχου α) Για όλες τις περιπτώσεις που προβλέπεται από το Ν. 1577/1985 ή από ειδικές διατάξεις (άρθρο 1 παρ. 6 εδ. ια'). Περαιτέρω διά της ιδίας υπουργικής αποφάσεως προβλέπεται η σύστασις δευτεροβαθμίου Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου εις κάθε Διεύ-θυνσιν Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (άρθρο 2 παρ. 1). Ορίζεται δε (άρθρο 2 παρ. 6) ότι «Η δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ ασκεί έλεγχο στις παρακάτω περιπτώσεις : α) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων προκειμένου να προστα-τευθεί το φυσικό ή το δομημένο περιβάλλον. β) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τις πρωτοβάθμιες ΕΠΑΕ εάν θεωρηθούν μείζονος ή υπερτοπικής σημασίας. γ) Για περιπτώσεις ένστασης κατά της απόφασης της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ. δ)... ε)...».

Επειδή κατά την έννοιαν των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 17 του άρθρου 3 παρ. 1, όπως τούτο έχει τροποποιηθή δι' άρθρ. 1 παρ. 1 ν. 1772/1988, και 17 παρ. 1 του ΓΟΚ του έτους 1985, κατά την ανέγερσιν οικοδομής ο μελετητής, προκειμένου να υπολογίση το ύψος κ.Απ. στοιχεία της υπό ανέγερσιν οικοδομής, οφείλει να υπολογίση την οριστική στάθμην του εδάφους του προς ανοικο δόμησιν ακινήτου, όπως αυτή διαμορφώνεται οριστικώς δι' εκσκαφών ή επιχώσεων. Εξ άλλου, προκειμένου να επιτραπή εκσκαφή ή επιχωμάτωσις μέρους του ακαλύπτου χώρου, η οποία θα έχη ως συνέπειαν την ανύψωσιν ή την υποβάθμισιν της οριστικής στάθμης του εδάφους περισσότερο από 1,50 μ. από την φυσικήν του στάθμηναπαιτείται ητιολογημένη γνωμοδότησις της ΕΠΑΕ, η οποία κατ' ανέλεγκτον ουσιαστι ήν κρίσιν εκτιμά, αν η συγκεκριμένη επέμβασις εις το έδαφος ικανοποιή τας απαιτήσεις της αισθητικής και αν εναρμονίζεται προς το φυσικόν και οικιστικόν περιβάλλον (πρβλ. ΣΤΕ 1688/1995). Η αιτιολογία δε της γνωμοδοτήσεως της ΕΠΑΕ ειςπερίπτωσιν κατά την οποίαν η γνωμοδότησις είναι θετική, δύναται να προκύπτη από την υποβαλλομένην προς την ΕΠΑΕ τεχνικήν έκθεσιν, εις την οποία αναφέρονται οι λόγοι, διά τους οποίους κρίνεται απαραίτητη η ανωτέρω εκσκαφή ή επιχωμάτωσις και την οποία η ΕΠΑΕ δέχεται (πρβλ. ΣΤΕ 2744/1991, 112, 38/1990, 934/1996Επειδή εν προκειμένω όπως προκύπτει εκ των στοιχείων του φακέλλου της υποθέσεως διά την έκδοσιν της αρχικής 6/1992 οικοδομικής αδείας είχαν υποβληθή εις το Πολεοδομικόν Γραφείον Δήμου Βουλιαγμένης σχεδιαγράμματα κ.λ.π. στοιχεία καθώς και τεχνική έκθεσις του διπλωματούχου αρχιτέκτονος μηχανικού Χαραλάμπου Ιωάννου, όπου ανεφέροντο και τα εξής εν σχέσει προς τας γενομένας ρυθμίσεις : «το οικόπεδο έχει πολύ απότομες κλίσεις (ανηφορίζει κατά την έννοια του βάθους) έτσι ώστε μια αρχιτε κτονική λύση σε πολλά επίπεδα είναι απαραίτητη. Οι καμπυλό-μορφες στέγες συμπληρώνουν την ένταξη του κτιρίου στο περιβάλλον καθώς ακολουθούν την φυσική κλίση. Τα επίπεδα διαμορφώσεως έχει γίνει προσπάθεια να απέχουν το δυνατόν λιγώτερο από το φυσικό έδαφος...». Δια του από 10.2.1992 πρακτικού της ΕΠΑΕ του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρουπόλεως ενεκρίθησαν 1) οι όψεις, 2) η επίχωση σύμφωνα με το σχέδιο και η κοπή δένδρων όπως σημειώνονται στο τοπογραφικό. Επηκολούθησαν ενημερώσεις της αδείας με ορθήν αποτύπωσιν εις τα σχέδια των τομών της φυσικής στάθμης του εδάφους (70551917/2.12.1992 έγγραφον Διευθύνσεως Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Βουλιαγμένης) και η 17/1993 πράξις αναθεωρήσεως άνευ μεταβολής των υψομέτρων τομών και όψεων. Εν τω μεταξύ ο αιτών ήδη από της εκδόσεως της 6/1992 οικοδομικής αδείας διά σειράς καταγγελιών7 αναφορών και άλλων ενεργειών ημφεσβήτει την ακρίβειαν των ληφθέντων υπ' όψιν στοιχείων εν σχέσει προς την στάθμην του φυσικού εδάφους του ακινήτου των παρεμβαινόντων. Εν σχέσει προς τα ζητήματα αυτά το Πολεοδομικό Γραφείο Δήμου Βουλιαγμένης, απηυθύνθη προς την Α'βάθμιο ΕΠΑΕ (βλ. 7436/1073/24.11.1993 έγγραφον), η οποία διά του από 25.11.1993 πρακτικού απεδέχθη, κατά την τεχνικήν κρίσιν της, την άποψιν ότι δεν συνέτρεχεν λόγος εκ νέου εγκρίσεως επιχώσεωνκαι εκσκαφών πέραν του 1,5 μ. ως εκ του ότι δεν προέκυπτε μεταβολή εις τας επεμβάσεις επί του φυσικού εδάφους. Είχε προσκομίσει δε και επικαλεσθή ο αιτών και τεχνικήν έκθεσιν του Αγρονόμου και Τοπογράφου Μηχανικού Ε. Καποκάκη του Οκτω βρίου 1993, η οποία εχαρακτηρίσθη απαράδεκτος από το Πολεοδομικόν Γραφείον του Δήμου Βουλιαγμένης (βλ. 8085/1184/20.12.1993 έγγραφον) εν όψει της ασυμφωνίας, την οποία παρουσίαζε εν σχέσει προς επίσημα στοιχεία πινακίδες της ΓΥΣ (φωτοληψίας έτους 1969) και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων (φωτοληψίας έτους 1983). Δια του 8085/1184/20.12.1993 εγγράφου του Γραφείου Πολεοδομίας του Δήμου Βουλιαγμένης προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, διεβιβάσθησαν στοιχεία προς έλεγχον των ανωτέρω. Κατόπιν τούτου δε συνετάγησαν από την Διεύθυνσιν Φωτογραμμετρίας της Υπηρεσίας Κτηματογραφήσεων και Χαρτογραφήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων τοπογραφικά διαγράμματα του ακινήτου της παρεμβαινούσης βάσει αεροφωτογραφιών έτους 1983 και έτους 1991. Συνετάγη δε και Τεχνική έκθεσιςτου Μηχανικού Δημ. Παπακωνσταντίνου (κατά Φεβρουάριον 1994) (βλ. Φ/Γ/23516/614/Φ.130.Ι/3.2.1994 έγγραφον της Διευθύνσεως Φωτογραμμετρίας της Υπηρεσίας Κτηματογραφήσεων και Χαρτογραφήσεων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων). Εξ άλλου, ο αιτών προσέφυγεν εις το Σώμα Ελεγκτών Δημοσίας Διοικήσεως, το οποίον επελήφθη της υποθέσεως συνταγείσης της από 24.9.1993 εκθέσεως Ερεύνης - Ελέγχου του Ελεγκτού Δημοσίας Διοικήσεως Ν. Π., όπου διετυπούτο η άποψις του ελεγκτού ότι : 1) Στα αρχικά σχέδια που εγκρίθηκαν από την ΕΠΑΕ (πρώτο έλεγχο) διαπιστώθηκαν εκ των υστέρων ελλείψεις. 2) Η ΕΠΑΕ τελικώς ενέκρινε λύση, η οποία δεν εναρμονίζεται με το διαμορφούμενο οικιστικό και φυσικό περιβάλλον (Ν. 1577/85, άρθρ. 9 παρ. 3γ)... ). Προετείνετο μεταξύ άλλων διά της ως άνω εκθέσεως να σταλή αύτη εις τον Υπουργόν Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και να δοθή εντολή η μελέτη της αδείας αυτής να αξιολογηθή από την δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ, βάσει των άρθρων 2 παρ.6α, 6β,6γ και 3 παρ. 1 τουν. 1577/1985και της 1252/1530/20.5.1987 αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Συνετάγη δε και ενημερωτικό σημείωμα (από 16.12.1993) από τον ίδιον ελεγκτήν, το οποίον συνεζητήθη και ενεκρίθη την 2.12.1993 από την Διοικούσαν Επιτροπήν του Σώματος Ελεγκτών Δημοσίας Διοικήσεως (βλ. ΑΠ ΣΕ/6632/16.12.1993 έγγραφον Σώματος Ελεγκτών Δημοσίας Διοικήσεως. Εν συνεχεία τα τεθέντα ζητήματα παρεπέμφθησαν εις την Β'βάθμιον Επιτροπήν Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου της Διευ-θύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής διά του οικ13225/12.4.1994 εγγράφου του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, κατ' επίκλησιν του άρθρου 2 παρ. 6 περ. α' της ως άνω 312252/1530/87 υπουργικής αποφάσεως (φ. 482 τ.Δ'). Η Β'βάθμιος ΕΠΑΕ της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής δια του από 21.12.1994 πρακτικού (αρ. 36) εγνωμοδότησεν ως εξής : Η ΕΠΑΕ μετά από αυτοψία που έκανε στην ήδη υπάρχουσα οικοδομή και αφού μελέτησε όλα τα στοιχεία δηλ. την υπάρχουσα φυσική κατάσταση του εδάφους (κλήση δρόμου, πεύκα και ύπαρξη βράχων), την αισθητική του κτιρίου και τις επιπτώσεις στον ήδη διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο διαπίστωσεότι δεν δημιουργεί καμμία βλαπτική επίπτωση στα όμορα, αντιθέτως συμβάλλει στην καλλίτερη αισθητική της περιοχής και γι' αυτό το λόγο συμφωνεί να δοθή η διαμόρφωση που έχει ζητηθεί βάσει σχεδίων και βάσει τεχνικής περιγραφήςιι Εν συνεχεία διά του 1/11.1.1995 πρακτικού η Β'βάθμιος ΕΠΑΕ ενέμεινε εις την ως άνω από 21.12.1994 γνωμοδότησιν. Τέλος, κατόπιν υπηρεσιακού σημειώματος από 18.1.1995 της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού διά του από 18.1.1995 (υπ' αριθ. 2) πρακτικού η Β'βάθμιος ΕΠΑΕ διετύπωσεν τας ακολούθους διευκρινίσεις : «α) Η ΕΠΑΕ διετύπωσε στο προηγούμενο σχετικό πρακτικό της υπ' αρ. 36/1/21.12.1994 τη σύμφωνη γνώμη της στην έγκριση της διαμόρφωσης περιβάλλοντος εδάφους που είχε δοθεί από την Α'βάθμια ΕΠΑΕ συμπεριλαμβάνουσα σε αυτή και όλες τις προβλεπόμενες διαμορφώσεις του περιβάλλοντα χώρου : κλίμακες, τοίχους, αναβαθμούς κ.Απ. καθώς και με διαμόρφωση της περιμάντρωσης και επί των ρυμοτομικών γραμμών όπως εμφανίζεται στα εγκεκριμένα σχέδια του μελετητή. 2) 'Οσον αφορά στις διαπιστωθείσες διαφορές στο φυσικό έδαφος μεταξύ των στοιχείων της εγκεκριμένης μελέτης και των αποτελεσμάτων της φωτογραμμετρικής, φωτοερμηνευτικής απόδοσης του ΥΠΕΧΩΔΕ η ΕΠΑΕ κρίνει ότι αυτές δεν έχουν επίπτωση στην έγκριση που δόθηκε και στην εκφρασθείσα σύμφωνη γνώμη της δεδομένου ότι η κρίση έγινε με βάση το προκύπτον τελικό αποτέλεσμα σε σχέση με το άμεσονκαι ευρύτερο περιβάλλον, αποτέλεσμα το οποίο και δεν διαφοροποιείται». Κατόπιν αυτών και ληφθεισών περαιτέρω υπ' όψιν και υποδείξεων, αι οποίαι διετυπώθησαν διά του 1923/ΦΠ/94/σχετ. 817/94, 810/94, 809/94, 798/94, 620, 506, 452/6.2.1995 εγγράφου της Διευθύνσεως Πολεοδομικού Σχεδιασμού της Περιφερείας Αττικής,εξεδόθη η 1/1995 πράξις αναθεωρήσεως της 6/1992 οικοδομικής αδείας του Πολεοδομικού Γραφείου του Δήμου Βουλιαγμένης. Εις την συνοδεύουσαν την ως άνω πράξιν αναθεωρήσεως τεχνικήν έκθεσιν του πολιτικού μηχανικού Κ. Κ. (από 9.2.1995) ανεφέροντο και τα εξής : « Με την παρούσα αναθεώρηση δεν προκύπτει αύξηση στα πραγματοποιούμενα στοιχεία δόμησης της οικοδομής (Συντελεστής δόμησης, κάλυψη, συντελεστής κατ όγκον εκμετάλλευσης, κ.λ.π.), ούτε τροποποιείται η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου (εκσκαφές και επιχώσεις φυσικού εδάφους), ως αυτή έχει εγκριθεί από την Β'βάθμια ΕΠΑΕ...». Εξ άλλου, η Α' βάθμιος ΕΠΑΕ του Πολεοδομικού Γραφείου Αργυρουπόλεως ενέκρινε από αισθητικής απόψεως τα υποβληθέντα διά την έκδοσιν της β' αναθεωρήσεως (1/1995) στοιχεία, διά του 6/4/17.2.1995 πρακτικού, όπου αναφέρεται ότι εγκρίνονται οι μικροτροποποιήσεις λαμβάνοντας υπόψη και τα πρακτικά της Β'βάθμιας ΕΠΑΕ36/1/21.12.1994, Ι/4.1.1995 και 2/18.1.1995.

Επειδή είναι απορριπτέος ο δια της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως κατά τον οποίον παρανόμως επελήφθη η Β' βάθμιος ΕΠΑΕ ως εκ του ότι, κατά την άποψιν του αιτούντος, ήτο παράνομος και εκτός δικαιοδοσίας η παραπομπή υπό του Υπουργού εις την Β' βάθμιον ΕΠΑΕ μετά τηνέκδοσιν της 17/1993 πράξεως αναθεωρήσεως, δεδομένου ότι εν προκειμένω η παραπομπή της υποθέσεως εις την Β'βάθμιον ΕΠΑΕ από τον Υπουργόν νομίμως εχώρησεν επί τη βάσει του άρθρου 2 παρ. 6 περ. α' της 31252/1530/20/21.5.1987 (φ. 482 τ.Δ'). Περαιτέρω δε νομίμως η Α' βάθμιος ΕΠΑΕ διά του από 17.2.1995 πρακτικού τηςαναφέρεται εις τας κατά τα ανωτέρω κρίσεις της Β'βαθμίου ΕΠΑΕ και είναι απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων.

Επειδή, περαιτέρω, εν όψει των ανωτέρω εκτεθέντων, νομίμως εξεδόθη η 1/1995 πράξις αναθεωρήσεως και νομίμως και επαρκώς αιτιολογείται εν σχέσει προς τας αναφερομένας εις την διαμόρφωσιν του εδάφους του ακινήτου των παρεμβαινόντωνρυθμίσεις της. Είναι, συνεπώς, απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου λόγοι ακυρώσεως, οι οποίοι προβάλλονται διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων. Εξ άλλου, απαραδέκτως προβάλλονται διά της αυτής αιτήσεως ακυρώσεως ισχυρισμοί, διά των οποίων πλήσσονται ανέλεγκτοι ουσιαστικαί κρίσεις της Διοικήσεως εν σχέσει προς την στάθμην του φυσικού εδάφους του ανωτέρω ακινήτου.

Επειδή διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων προβάλλεται περαιτέρω, ότι η κατά την ως άνω 6/1992 οικοδομικήν άδειαν, ως αύτη ανεθεωρήθη τελικώς διά της 1/1995 πράξεως αναθεωρήσεως του Πολεοδομικού Γραφείου του Δήμου Βουλιαγμένης, ανεγειρομένη οικοδομή προβλέπεται να έχη ύψος υπερβαίνον τοανώτατον επιτρεπόμενον εις την περιοχήν, εν όψει του ότι, όπως προβάλλεται παρανόμως απετυπώθη το φυσικόν έδαφος εις το συνοδεύον την 1/1995 πράξιν αναθεωρήσεως τοπογραφικόν διάγραμμα. Ανεξαρτήτως του ότι ως εξετέθη, αφετηρία μετρήσεως του ύψους οικοδομής αποτελεί το διαμορφωμένον νομίμως έδαφος, οανωτέρω λόγος ερειδόμενος προφανώς επί της εκδοχής, ότι δεν ήσαν νόμιμοι αι εγκριθείσαι διαμορφώσεις του εδάφους του επιδίκου ακινήτου, είναι, εν όψει των ανωτέρω εκτεθέντων, απορριπτέος.Επειδή, τέλος, διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων προβάλλεται, ότι η προσβαλλομένη 1/1995 αναθεώρησις είναι παράνομος, ως εκ του ότι δεν έχει προηγηθή προσκύρωσις οικοπεδικής λωρίδος επί της προσόψεως του επιδίκου ακινήτου προς την οδόν Ευρυδίκης προ της ρυμοτομικής γραμμής. Όπως προκύπτει εκτου φακέλλου της υποθέσεως κατά την έκδοσιν της 1/1995 πράξεως αναθεωρήσεως ελήφθη υπ' όψιν προσθήκη επιφανείας 2,98 τ.μ. εις την επιφάνειαν του οικοπέδου (Στενή λωρίδα στην Ρ.Γ. της οδού Ευρυδίκης) όπως φαίνεται στο τοπογραφικό διάγραμμα (Σχ. ΑΙ) μετά την με αριθμό πρωτ. 1255/5.4.1994 βεβαίωση των Οικον. Υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδος (βλ. από 9.2.1995 τεχνικήν έκθεσιν του Πολ. Μηχανικού Κ. Κ., συνοδεύουσαν τον φάκελλον της 1/1995 πράξεως αναθεωρήσεως). Διά της ως άνω 1255/5.4.1994 βεβαιώσεως των Οικονομικών Υπηρεσιών της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος διευκρινίζεται, ότι κατά την δυνάμει του 5279/1940 αγοραπωλητηρίου συμβολαίου του Συμβολαιογράφου Αθηνών Α. Β. μεταβίβασιν του ακινήτου της παρεμβαινούσης προς απώτερον δικαιοπάροχον ταύτης εκ μέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος η βούλησις του Κ.Δ.Σ./πρ.ΟΔΕΠ ήτο να μεταβιβασθή ολοκληρον το οικόπεδον έως της ρυμοτομικής γραμμής οπουδήποτε και αν έκειτο αύτη. Κατά συνέπειαν, εις περίπτωσιν κατά την οποίαν από την εφαρμογήν των ορίων του ως άνω οικοπέδου προκύψει λωρίς επί πλέον ή έλαττον αύτη ανήκει μόνον εις τον σημερινόν νόμιμον κάτοχον αυτού. Εξ άλλου, όπως εβεβαιούτο και εις το 6708/95/5.11.1993 έγγραφον του Γραφείου Πολεοδομίας Βουλιαγμένης το ακίνητον της παρεμβαινούσης έχει πρόσωπον επίτης ρυμοτομικής γραμμής της οδού Μ. και ως εκ τούτου πληροί τις προϋποθέσεις για την έκδοση οικοδομικής αδείας. Εν όψει των ανωτέρω εκτεθέντων, προς δε και λαμβανομένου υπ' όψιν ότι εις το 379/1991 αγοραπωλητήριον συμβόλαιον, όπως συνεπληρώθη και διορθώθη (1818/1993 και 1906/1993 πράξεις διορθώσεως και συμπληρώσεως συμβολαίου) το πωληθέν εις την παρεμβαίνουσανακίνητον φέρεται ως έχον πρόσωπον επί της οδού Ε., νομίμως εξεδόθη η προσβαλλομένη 1/1995 πράξις αναθεωρήσεως, εφ' όσον εκ των στοιχείων του φακέλλου προκύπτει ότι η Διοίκησις ηρεύνησε τα της εκτάσεως και των ορίων του ως άνω ακινήτου και αιτιολογημένως έκρινε κατά τα ανωτέρω ότι επληρούντο αι προύποθέσεις διά την έκδοσιν της οικοδομικής αδείας.

Επειδή μη προβαλλομένου παραδεκτώς ετέρου λόγου ακυρώσεως και διά της τρίτης των υπό κρίσιν αιτήσεων θα πρέπει αύτη να απορριφθή.

Επειδή κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει και αι τρεις συνεκδικαζόμεναι αιτήσεις να απορριφθούν κατά τα ειδικώτερον προεκτεθέντα και δη η μεν τρίτη ως αβάσιμος αι δε πρώτη και δευτέρα εν μέρει ως αβάσιμοι, ενώ κατά τα λοιπά η δίκη, ως προς τας δύο αυτάς, πρέπει να κηρυχθή κατηργημένη. Καθ' ο μέρος δε αι αιτήσεις κρίνονται απορριπτέαι πρέπει να γίνουν αντιστοίχως δεκταίαι παρεμβάσεις.

Δ ι α  τ α ύ τ α

Συνεκδικάζει τας τρεις κατά τ' ανωτέρω αιτήσεις. Καταργεί εν μέρει την δίκην ως προς τας πρώτην καιδευτέραν κατά σειράν αιτήσεις ακυρώσεως. Απορρίπτει κατά τα λοιπά και τας τρεις υπό κρίσιναιτήσεις ακυρώσεως. Δέχεται τας παρεμβάσεις. Διατάσσει την κατάπτωσιν των παραβόλων. Επιβάλλει εις βάρος του αιτούντος την δικαστικήν δαπάνην του Δήμου Βουλιαγμένης εκ δραχμών δέκα τεσσάρων χιλιάδων (14.000) και της παρεμβαινούσης εκ δραχμών πενήντα οκτώ χιλιάδων οκτακοσίων (58.800). Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 12 Φεβρουαρίου 1997 και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 23ης Μαϊου του ίδιου έτους.

Ο Πρόεδρος του Δ' Τμήματος Χρ. Φατούρος Ο Γραμματέας του Δ' Τμήματος Μ. Καλαντζής